Superwęch – brzmi to jak wyjątkowa moc rodem z filmu animowanego. Okazuje się jednak, że ta przypadłość może być zarówno zaletą, jak i wadą. Hiperosmia należąc do zaburzeń węchu, niesie ze sobą wiele niedogodności w codziennym życiu, a niepożądane objawy mogą przerodzić się w poważniejszą chorobę. Co powinno zaniepokoić, gdy odczuwa się zapachy z wyjątkowo silną intensywnością? Do kogo zwrócić się w celu uzyskania diagnozy? Co może powodować takie schorzenie i jak wykorzystać je na swoją korzyść?
Czym jest superwęch? Jakie są jego objawy?
Pojęcie ponadprzeciętnego węchu można rozumieć dwojako. Istnieje pewna liczba osób, która rozpoznaje zapachy lepiej niż inni – często można je spotkać na stanowiskach związanych z np. z testowaniem perfum. Ta – jakby się mogło wydawać – zaleta może jednak przysporzyć sporo problemów w codziennym funkcjonowaniu, bowiem zwiększonemu odbieraniu aromatów często towarzyszą:
– bóle głowy,
– nudności,
– wymioty,
– ogólny dyskomfort.
Tego typu objawy mogą zwiastować schorzenie, które nie należy do najprzyjemniejszych.
Hiperosmia – zaburzenie czy dar?
Hiperosmia, czyli nadwrażliwość węchowa zaliczana jest do jednych z zaburzeń węchu. Powoduje ono bardzo silne odbieranie aromatów, które może źle wpływać na ogólne samopoczucie i utrudniać najprostsze czynności. Mimo, że schorzenie to nie brzmi jak coś poważnego, a niektórzy upatrują w nim wiele plusów, zwiększone wyczuwanie zapachów – poprzez wywoływanie sporego dyskomfortu – może prowadzić do depresji i wycofania społecznego. Dla osób z hiperosmią codzienne czynności, nad którymi większość osób się nie zastanawia i wykonuje je automatycznie, bywają wyzwaniami, które wymagają sporo samozaparcia.
Przyjmuje się, że nadwrażliwość węchowa może pojawić się na wskutek występowania chorób przewlekłych – zwłaszcza neurologicznych (np. stwardnienie rozsiane, padaczka). Wśród najczęściej wymienianych przyczyn zaburzeń węchu wymienia się:
– czynniki genetyczne,
– infekcje,
– choroby nowotworowe,
– toksyny w organizmie.
Także przyjmowanie niektórych leków lub trwająca ciąża mogą przyczynić się do rozwoju zaburzeń węchu.
W przypadku występowania niepożądanych objawów, warto zwrócić się do lekarza laryngologa, który potwierdzi lub wykluczy występowanie hiperosmii. Wyczulony węch może być sporą zaletą i swego rodzaju znakiem rozpoznawczym danej osoby, jednak złe samopoczucie i inne nietypowe objawy jemu towarzyszące, powinny być sygnałem alarmującym. Wizyta u specjalisty może powstrzymać rozwój schorzenia oraz znacznie poprawić jakość życia.
Zdolność rozpoznawania zapachów u człowieka wcale nie jest tak imponująca!
Mimo, że człowiekowi przypisuje się sporą wrażliwość na bodźce zmysłowe, to zwierzęta przodują w konkurencji pt. „wrażliwość na zapachy”. Naukowcy przyjmują, że za wysoko rozwinięty poziom zmysłu węchu odpowiada liczba genów receptorów węchowych (OR). Biorąc pod uwagę właśnie te wytyczne, okazuje się, że słonie mają największą wrażliwość na zapachy, a za nimi na liście znajdują się m.in. szczury, krowy, myszy, konie, psy. Dla porównania i zobrazowania różnicy w odczuwaniu aromatów liczba OR u słoni wynosi 1948, a u ludzi 396 – trzeba przyznać, że jest to imponujący wynik.
Osoby obdarzone tzw. superwęchem są zdolne rozpoznać ponad 30 tysięcy rodzajów zapachów – co niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i zagrożenia.
Zaburzenia odczuwania zapachów mogą skutecznie utrudnić życie, ale też – kontrolowane w odpowiedni sposób – przyczynić się do korzystnego wykorzystania tej cechy w wielu sytuacjach. Każde niepokojące objawy warto jednak skonsultować z lekarzem – superwęch (choć brzmi imponująco) także może zagrażać ogólnej kondycji zdrowotnej.
Źródła:
1) https://zdrowie.radiozet.pl/Choroby/Neurologia/Superwech-superwzrok-supersluch-te-zdolnosci-potrafia-utrudniac-zycie
2) https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/540/original/6-10.pdf?1477050218
3) https://myanimals.com/pl/zwierzeta/wybitny-zmysl-wechu-u-zwierzat-14-przykladow/
4) https://enel.pl/enelzdrowie/koronawirus/utrata-wechu-i-smaku-po-koronawirusie-jak-dlugo-zmysly-wracaja-do-normy
5) https://www.laryngo.pl/wiadomosc/hiperosmia-czym-jest-i-jakie-moga-byc-jej-przyczyny/23504
6) https://kopalniawiedzy.pl/slon-afrykanski-receptory-wechowe-geny-dr-Yoshihito-Niimura,20715
